Çoğu konuda evcil hayvan sahiplerinin kuru mamalarda bulunan et ibarelerini yanlış yorumladığını ve bu konu hakkında pek fazla bilgi sahibi olmadıklarını görüyorum. Kuru mamalara et olarak konulan pek çok çeşitte et ürünü bulunmaktadır. Bu et ürünlerinin ise farklı anlamlarda kullanılan ama aynı anlamı taşıyan pek çok kelime öbeği bulunmaktadır. En baştan başlamak gerekirse tüm anlamları ve kelimelerin ne anlama geldiğini açıklamak istiyorum.
Et:
Karkas ve kemikten sıyrılabilen etlerden oluşmaktadır. Hiçbir kuru mamada löp et şeklinde bulunmamaktadır ya da hayvanın göğsü, incik, antrikot v.b gibi kısımlarından oluşmamaktadır. Kuru mamalarda kuzu eti, tavuk eti olarak geçer. %70 ve daha fazla oranda su içerebilmektedir. Çiğ et de diyebiliriz. Örnek vermek gerekirse bütün tavukta %70 oranında su ve %18 oranında protein bulunmaktadır. Aynı oranlar çok az miktarlarda farklılık gösterse de kuru mamalarda "... eti" olarak geçen tüm içeriklerde bu şekildedir. Bu ürün kuru mamaya eklenirken dehidrasyon işlemine maruz kalacağından dolayı su kaybetmektedir. Dehidre edildiğinde ise değer kaybetmektedir. İngilizce'de meat olarak geçmektedir. Chicken meat, lamb meat v.b gibi... Bu ürünler hayvanların yenmeyen kısımlarından ayrılmıştır. Yani kan, tüy v.b gibi kısımlar içermemektedir.
Et unu:
Karkas ve kemikten sıyrılabilen etlerden oluşmaktadır. Et unu, etin dehidre edilmesine denmektedir. Yani ette bulunan %70 oranındaki su oranının %10 oranına düşürülmesine de denilebilir. Tıpkı üzümü kurutup kuru üzüm elde etmek gibi örneklendirebiliriz. Kuru mamalarda kuzu eti unu, tavuk eti unu, tavuk unu v.s olarak geçer. Tavuk ununu ele alırsak %65 oranında protein, %10 oranında su, %12 oranında yağ içermektedir. Gördüğünüz gibi tavuk etinden daha yararlı ve yüksek değerlere sahiptir. Mamalarda ilk olarak aranması gerekilen içeriklerin başında gelmektedir. Et unu, İngilizce'de Meat Meal yani Lamb meal, chicken meal v.b olarak geçmektedir. Et ununun bir diğer adı ise dehidre edilmiş ettir. Bu da ingilizcede dehydrated meat yani örnek vermek gerekirse dehydrated lamb meat, dehydrated chicken meat v.b olarak geçmektedir. Dehidre edilmiş et ile et unu eş anlamlı kelimelerdir. Bu ürünler hayvanların yenmeyen kısımlarından ayrılmıştır. Yani kan, tüy v.b gibi kısımlar içermemektedir.
Et yan ürünleri:
Et yan ürünleri ise hayvanların yenmeyen kısımlarının da oluştuğu içerikler demektir. İngilizce'de meat/meal my product olarak geçer. Örnek vermek gerekirse chicken by product, poultry by product, chicken derivative v.b gibi kelimelerden oluşmaktadır. Aynı anlama gelen diğer kelimeler ise kanatlı proteini yani poultry proteindir. Ayrıca dijest yani digest de aynı içeriklerin kimyasal yollarla dehidre edilmesiyle oluşmaktadır. Yani bu ürünler zararlı ve kalitesizdir. Bir kuru mamada olmaması gereken içeriklerin başında gelmektedir. Kan, tüy, gaga, ayak gibi kısımlardan oluşmaktadır.
Yani çok görülen ve yanlış bir görüş olan unu ibaresi kalitesiz değil aksine daha kaliteli anlamı içermektedir. 100 gram taze üzüm ile 100 gram kuru üzüm arasında ne fark var ise 100 gram et ile 100 gram et unu arasında da gördüğünüz üzere o kadar fark vardır. 100 gram kuzu üzüm için daha fazla üzüm harcandığı gibi 100 gram et unu yani dehidre et için de daha fazla et gerekmektedir.
Yağ Çeşitleri:
Hayvansal yağ ise bildiğiniz gibi memelilerin dokularının render işleminden geçmesiyle elde edilmektedir. Genellikle tavuk, ayçiçek, kanola, balık gibi gıdaların yağları kullanılmaktadır ve bu oran da çoğunlukla %5 oranında seyretmektedir. Yağ çeşitlerinin de kalitelisi olduğu gibi kalitesizi de bulunmaktadır. tavuk, balık gibi belirtilerek yazılan yağlar tercih edilmelidir. Kuru mamanın içeriğinde hayvansal yağ olarak yazılan yağ türleri kalitesiz ve ne olduğu belirsiz yağlardır bu yüzden uzak durulması gerekilir.
Uzak durulması gerekilen ürünler:
Tavuk yan ürünleri (chicken by product), (poultry protein)
Et yan ürünleri (meat derivatives)
Hayvansal proteinler (İçerikte bu şekilde yazıyorsa) (animal protein)
Kemik ve kan unu (bone meal, blood meal)
Kan içerikli ürünler (genelde plasma olarak geçer)
Kümes hayvanları eti (poultry meal)
Dijest (Digest)
Hayvansal yağ (animal fat)
Soya, soya yağı, soya unu v.b
KAYNAKLAR:
- Pitcairn, Susan Hubble (2005). Dr. Pitcairn's Complete Guide to Natural Health for Dogs & Cats
- "AAFCO Feed Inspector's Manual". Association of American Feed Control Officials Inspection and Sampling Committee
- http://www.dogfoodproject.com/index.?page=meat-meal
- http://en.engormix.com/MA-feed-machinery/formulation/articles/usa-poultry-meal-quality-t431/p0.htm
- http://www.dogfoodproject.com/index.?page=betterproducts
Kümes hayvanları eti (poultry meal), uzak durulması gerekenler içerisinde bulunmakta. Bunu biraz daha detaylandırırsanız sevinirim. Sonuçta poultry, kümes hayvanları demek ve bunlar da tavuk, hindi, ördek, kaz vb. gibi hayvanlardan oluşmakta. Lamb meat yani kuzu eti ne kadar zararsızsa, poultry meat yani kümes hayvanı eti de o kadar zararsızdır diye düşünüyorum.
YanıtlaSil"Et yan ürünleri" ibaresi ise tamamen firma kalitesi ile doğru orantılı olarak dikkat edilmesi gereken bir içerik. Çünkü kendi doğalarında avlanarak beslenen kediler ve köpekler, ihtiyaç duydukları vitamin ve minerallerin ciddi bir bölümünü, yan ürün denilen sakatat, kıkırdak vb. et yan ürünlerinden temin ederler. Dolayısıyla, yalnızca mamanın içeriğini zenginleştirmek için, gaga, tırnak vs ile bu alanı dolduranlar ile, mineral ve vitamin olarak zengin sakatatları kullanan mamalar birbirinden ayrılmalıdır diye düşünüyorum.